بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی اخراج مهاجران افغانستانی از ایران؛ نگاهی تحلیلی به سیاست مهاجرتی جمهوری اسلامی ایران
با توجه به تحولات اخیر و افزایش روند اخراج مهاجران افغانستانی از ایران، اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم سیاسی ایران – منطقه جنوب نشست تخصصی‌ای با عنوان «بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی اخراج مهاجران افغانستانی از ایران» برگزار می‌کند. این نشست روز چهارشنبه، ۱ مرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۸، به صورت آنلاین و در بستر اسکای‌روم برگزار خواهد شد.
در این برنامه، دو پژوهشگر برجسته، دکتر حسام سلامت (جامعه‌شناس و تحلیل‌گر سیاسی) و دکتر امین پرتو (پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه)، به‌عنوان سخنران حضور خواهند داشت و به بررسی تحلیلی این موضوع مهم خواهند پرداخت.
پدیده‌ای پیچیده با ابعاد گسترده
مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران، به‌ویژه در چهار دهه اخیر، پدیده‌ای گسترده و پیچیده بوده است. جنگ‌های داخلی، ناامنی سیاسی، فقر شدید و بی‌ثباتی اقتصادی در افغانستان موجب شده که میلیون‌ها شهروند این کشور، به‌صورت قانونی یا غیرقانونی، راهی ایران شوند. بسیاری از این مهاجران، نسلی جدید را در ایران به دنیا آورده‌اند و در فعالیت‌های اقتصادی، به‌ویژه در مشاغل غیررسمی، نقش داشته‌اند.با این حال، بخش قابل توجهی از این مهاجرت‌ها فاقد اسناد قانونی اقامت هستند. تخمین‌ها نشان می‌دهد که صدها هزار نفر از مهاجران افغانستانی بدون مجوز اقامت در ایران زندگی می‌کنند. این وضعیت، چالش‌هایی متنوع برای دستگاه‌های اجرایی، نهادهای امنیتی و ساختارهای خدمات‌رسانی کشور ایجاد کرده است.
نگرانی‌های امنیتی و تهدیدات پنهان
مهاجرت کنترل‌نشده، به‌ویژه زمانی که فاقد نظارت رسمی و اطلاعات هویتی باشد، می‌تواند بسترهایی برای بروز تهدیدات امنیتی بالقوه فراهم کند. نهادهای مسئول در کشور هشدار داده‌اند که در میان مهاجران غیرقانونی، احتمال حضور عناصر مشکوک، گروه‌های تبهکار یا حتی وابستگان جریان‌های تروریستی منطقه‌ای وجود دارد. از سوی دیگر، عدم انسجام در کنترل جمعیت مهاجر می‌تواند موجب شکل‌گیری محله‌های حاشیه‌نشین، اقتصاد غیررسمی، و شبکه‌های مجرمانه شود. با در نظر گرفتن ابعاد امنیتی، اجتماعی و اقتصادی، بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که دولت ناچار است نسبت به مدیریت سخت‌گیرانه‌تر ورود و اقامت مهاجران افغانستانی اقدام کند؛ اقدامی که اکنون با روند گسترده اخراج یا بازگشت اجباری همراه شده است.
دعوت به مشارکت علمی
این نشست، بخشی از برنامه‌های جاری اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم سیاسی ایران – منطقه جنوب در راستای پیوند دادن موضوعات کلان جامعه با فضای دانشگاهی و پژوهشی است. حضور در این نشست برای عموم علاقه‌مندان آزاد است و از طریق لینک زیر امکان‌پذیر خواهد بود:
